Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan əvvəlki iddialarına zidd olaraq etiraf edib ki, 2019-cu ildə beynəlxalq vasitəçilər Ermənistan və Azərbaycana Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün yenilənmiş plan təqdim ediblər. Bu, Paşinyan hakimiyyətə gəldikdən bir il sonra baş verib.
Təklif edilən plan ilk dəfə 2007-ci ildə ABŞ, Rusiya və Fransa vasitəçiləri tərəfindən hazırlanmış "Madrid prinsipləri"nə əsaslanıb. "Madrid prinsipləri" Qarabağ ermənilərinin öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu tanımaqla yanaşı, 1990-cı illərin əvvəllərində işğal edilmiş Qarabağ ətrafındakı Azərbaycan rayonlarından erməni qüvvələrinin çıxarılmasını nəzərdə tuturdu. Qarabağın beynəlxalq səviyyədə tanınan statusu isə gələcək referendum vasitəsilə müəyyənləşdirilməli idi.
Baş nazir Paşinyan fevralın 12-də parlamentdə sual-cavab sessiyasında etiraf edib ki, o, 2019-cu ilin iyununda sülh planını alıb. Lakin o, bu faktı kiçiltməyə çalışıb. "O zaman masaya qoyulan təklif məndən əvvəl aparılan danışıqların nəticəsi idi", –Paşinyan müxalif "Hayastan" fraksiyasının üzvü deputat Aqnesa Xamoyanın sualına cavab verərkən bildirib.
Erməni deputat Paşinyanı danışıqlar masasında heç bir sənədin olmadığını deyərək Ermənistan vətəndaşlarını aldatmaqda ittiham edib. Paşinyan isə ermənilərə yalan söylədiyini inkar edərək "danışıqlar masasında həmişə bir sənəd olub" deyə cavab verib.
O, 2019-cu il planını rədd edib-etmədiyini və əgər rədd edibsə, bunun səbəbini açıqlamayıb.
Ermənistanın baş naziri 2020-ci il müharibəsindən sonra dəfələrlə "Madrid prinsipləri"ni tənqid edib. O, 2021-ci ildə iddia edib ki, ATƏT-in Minsk qrupunun ABŞ, Rusiya və Fransadan olan həmsədrləri torpaqların Azərbaycana təslim edilməsini Yerevana qəbul etdirməyə çalışıb və bunun qarşılığında Ermənistan tərəfinə heç nə təklif etməyiblər. O zaman Minsk qrupunun rusiyalı həmsədri İqor Popov bu iddianı qəti şəkildə təkzib edib. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin saytında yayımlanan yazılı açıqlamasında o bildirib ki, Yerevan və Bakı təklif olunan sülh formulunu Paşinyan hökumətinin 2018-ci ildə "yeni yanaşmalar" irəli sürməsinə qədər intensiv şəkildə müzakirə edirdi. Popovun sözlərinə görə, 2019-cu il sülh planına əsasən, Qarabağ beynəlxalq səviyyədə tanınan müvəqqəti statusa malik olmalı və gələcək referendum keçirilənədək ətrafdakı yeddi rayondan ikisini nəzarətdə saxlamalı idi.
Xatırlatma
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalar doğurmuş, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon işğal edilmişdi. Bakı 2020-ci ildə 44 günlük müharibə nəticəsində həmin 7 rayona, Qarabağınsa bir hissəsinə nəzarətini bərpa etmişdi.
Azərbaycan ötən il sentyabrın 19-20-də Qarabağda "lokal antiterror tədbirləri" elan etmiş, Yerevansa bunu "etnik təmizləmə" adlandırmışdı.
Qarabağdakı separatçı qurumun son rəhbəri Samvel Şahramanyan yeni ilədək bu qurumun fəaliyyətini dayandıracağını açıqlamış, ancaq Ermənistana getdikdən sonra bu qərarından vaz keçdiyini bildirmişdi. Qarabağdan Ermənistana əhali köçü də o vaxt baş vermişdi.
Hər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrı-ayrılıqda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb.
