Bu gün, fevralın 21-də Xətai rayon Məhkəməsində jurnalist Nurlan Libre (Qəhrəmanlı) ilə bağlı istintaq orqanının təqdimatı üzrə qərar qəbul olunub.

Məhkəmə təqdimatı təmin edib. Onun barəsində 1 ay 17 gün müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçilib.

Onun "MeydanTV işi" ilə bağlı açılan cinayət işi üzrə həbs olunduğu bildirilir.

"MeydanTV işi"ndə 7 jurnalist ötən ilin dekabrında tutulub, onlar qaçaqmalçılıqda günahlandırılırlar, amma ittihamı qəbul etmirlər.

N.Qəhrəmanlının da ittihamı qəbul etmədiyi deyilir.

+++

Jurnalist Nurlan Qəhrəmanlı (Libre) fevralın 20-də Bakıda saxlanıb. Yaxınlarının vurğulamasına görə, onun Sumqayıtda yaşadığı evdə axtarış aparılıb.

+++

Ümumilikdə 2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib.

MeydanTV ilə əməkdaşlıq etdiyi bildirilən beşdən çox jurnalist ötən ilin dekabrında tutulub. Onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təqribən 350 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Beynəlxalq insan haqları təşkilatları, Avropa Şurası Parlament Assambleyası, Avropa Parlamenti hökuməti siyasi motivlərlə, haqsız saxlananları azad etməyə çağırır.

BMT İnkişaf Proqramının (BMTİP) fevralın 20-də yaydığı hesabatına görə, Suriyada 14 illik münaqişədən sonra iqtisadi, sosial və inkişaf sahələrində irəliləyişin əldə olunması yarım əsr tələb edəcək.

Hesabatda xəbərdarlıq edilir ki, hazırkı artım tempi ilə Suriya iqtisadiyyatı 2080-ci ilə qədər münaqişədən əvvəlki ÜDM səviyyəsini bərpa edə bilməyəcək. Belə ki, son beş ildə orta illik iqtisadi artım 1.3 faiz olub və bu sürət davam edərsə, münaqişədən əvvəlki ÜDM səviyyəsinə qayıtmaq üçün 55 il tələb olunacaq.

BMTİP xatırladır ki, 2010-cu ildə Suriyanın ÜDM-i 62 milyard ABŞ dolları olub, lakin münaqişə nəticəsində bu göstərici yarıdan çox azalıb və ölkə bu illər ərzində təxminən 800 milyard dollar itirib.

"Təcili humanitar yardımdan əlavə, Suriyanın bərpası uzunmüddətli investisiya tələb edir", - BMTİP-nin administratoru Axim Ştayner bildirib.

Hesabata görə, Suriya daxilində 7.2 milyondan çox insan məcburi köçkün vəziyyətindədir, digər 6 milyon insan isə qaçqın kimi xaricdə yaşayır. Bu insanlar birlikdə ölkə əhalisinin yarısından çoxunu təşkil edir.

Sənəddə münaqişənin digər təsirləri arasında yoxsulluğun artması faktı da yer alır. BMTİP bildirir ki, münaqişədən əvvəl Suriyada yoxsulluq 33 faiz idisə, bu gün 90 faizə yüksəlib. Bu gün hər 10 suriyalıdan 9-u yoxsulluq səviyyəsində yaşayır və hər 4 nəfərdən biri işsizdir.

Xatırlatma

Suriyada müharibə 2011-ci ilin martında prezident Bəşər Əl-Əsəd əleyhinə etirazlar nəticəsində başlayıb. Əsəd rejimi 2024-cü ilin dekabrında devrilib.

BMTİP bildirib ki, müharibə dövründə təxminən 618 min nəfər həlak olub. Təxminən 113 min insan itkin düşüb və onların taleyi hələ də məlum deyil.

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio bildirib ki, prezident Donald Tramp ilə Rusiya prezidenti Vladimir Putin arasında mümkün görüş Ukraynadakı müharibənin dayandırılması istiqamətində irəliləyişdən asılıdır. Dövlət katibi bunu fevralın 20-də amerikalı jurnalist Ketrin Herriclə X platformasında yayımlanan müsahibəsində deyib.

O əlavə edib ki, belə görüşlər adətən hər hansı bir nəticə əldə olunmadan və ya müəyyən irəliləyiş qeydə alınmadan keçirilmir.

Ər-Riyad danışıqlarında Moskva və Vaşinqton Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya hücumu ilə başlayan müharibənin dayandırılması üçün danışıqlar aparacaq qruplar yaratmaq barədə razılığa gəliblər.

Həm Putin, həm də Tramp sammit keçirmək istədiklərini bildiriblər.

"Düşünürəm ki, bu görüşün nə zaman baş tutacağı, əsasən, Ukraynadakı müharibənin dayandırılması istiqamətində irəliləyiş əldə edib-etməməyimizdən asılı olacaq. Əgər belə bir irəliləyişə nail olsaq və həmin sammit razılaşmanı rəsmiləşdirərsə, o zaman hər kəs prezident Trampın sülhməramlı olduğunu vurğulamalıdır", –o bildirib.

ABŞ prezidenti D.Tramp müharibəni tez bir zamanda bitirmək üçün razılaşma əldə etməyə çalışır. Lakin Ukrayna və Avropa hökumətləri onun taktikasından narahatdır. Onlar Moskvayla Vaşinqtonun Ukrayna və Avropanın təhlükəsizlik maraqlarını nəzərə almayan bir razılaşmaya gələcəklərindən ehtiyatlanırlar.

Azərbaycan hökuməti "BBC News Azərbaycanca"nın Bakıda fəaliyyətinin dayandırılmasına göstəriş verib.

BBC-nin bu gün, fevralın 20-də yaydığı bəyanatında vurğulanır ki, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyindən (XİN) şifahi göstəriş aldıqdan sonra ölkədə ofisini bağlamaqla bağlı "könülsüz" qərar qəbul edib.

Media qurumu qeyd edib ki, hökumətin tələbi şifahi şəkildə çatdırılıb, onlar Azərbaycan hökumətindən yazılı heç nə almayıblar və bir sıra kanallar vasitəsilə məsələyə aydınlıq gətirməyə çalışıblar.

BBC-dən bildirilib ki, Bakıdakı jurnalist komandası işini dayandırsa da, Azərbaycan dilində xəbər verməyə davam edəcək.

+++

Böyük Britaniyanın Azərbaycandakı səfiri Ferqüs Old BBC-nin Bakıdakı ofisinin bağlanması ilə bağlı təəssüfünü ifadə edib.

"30 ildən artıq xidmətdən sonra BBC Azərbaycanca ofisinin bağlanması təkcə onların hər həftə artan 1 milyon nəfərlik auditoriyası üçün kədərli bir gün deyil. Müstəqil və peşəkar media cəhalət və dezinformasiyaya qarşı əsas müdafiə vasitəsidir", - Britaniya səfiri X səhifəsində yazıb.

XİN-dən reaksiya

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) BBC-nin açıqlamasını qəbuledilməz sayır. Nazirlik bildirir ki, məsələnin "siyasiləşdirilməsi", "təhrif olunması" təəssüf doğurur və qəbuledilməzdir.

Məlumata görə, BBC-nin Azərbaycandakı nümayəndəliyinin bağlanması ilə bağlı qərar fevralın 13-də XİN tərəfindən BBC-nin nümayəndələri ilə görüşdə rəsmi şəkildə çatdırılıb, BBC-nin Azərbaycanda nümayəndəlik qismində fəaliyyət göstərməsi üçün hüquqi əsas olmadığı bildirilib.

"Nümayəndəliyin bağlanması qərarının BBC yayım şirkətinin ölkəmizdə müxbir fəaliyyətinə aidiyyəti yoxdur və bir nəfər müxbir üçün akkreditasiya verilməsi nəzərdə tutulub. Oxşar qərarlar bəzi digər xarici media qurumları ilə bağlı da verilib", - nazirliyin sözçüsü Ayxan Hacızadə deyib.

Ötən həftə Azərbaycanda hökumətə yaxın mediada "BBC Azərbaycanca"nın fəaliyyətinin məhdudlaşdırılmasına dair xəbərlər yayılmışdı. Xəbərlərdə bu, "BBC Azərbaycanca" əməkdaşlarının sayının bir nəfərə endirilməsi tələbi ilə izah olunub. Hökumətə yaxın mediada eyni tələbin "Sputnik Azərbaycan" (Rusiyanin media orqanı) qarşısında da qaldırıldığı iddia edilmişdi.

+++

Fransanın Azərbaycandakı səfiri Ann Buayon: " BBC-nin Azərbaycan dilində xidmət göstərməsi Azərbaycan xalqına və mədəniyyətinə hörmət və marağın göstəricisi idi. Bu, həqiqətən kədərlidir. Fransa BBC-yə nə borclu olduğunu bilir".

BBC-nin Azərbaycan dilində xidməti 1994-cü ildən bəri öncə radio dalğalarında, daha sonra onlayn fəaliyyət göstərib.

Azərbaycan hökumətinin FM dalğalarında xarici radioların yayımını dayandırmaq qərarından sonra 2011-ci ildən etibarən "BBC Azərbaycanca" radio yayımlarını durdurub.

Bundan sonra "BBC Azərbaycanca" onlayn fəaliyyətini genişləndirmişdi.

Xatırlatma

Bütün bunlardan öncə, hələ 2009-cu ildə Azərbaycan hökuməti AzadlıqRadiosunun FM tezliyindəki yayımını dayandırmışdı. 2014-cü ildə isə AzadlıqRadiosunun Bakı bürosunda reyd keçirərək onu bağlayıblar. 2017-18-ci illərdə də Azərbaycanda "İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında" Qanuna və İnzibati Xətalar Məcəlləsinə informasiyaların yayılması ilə bağlı dəyişikliklər edilib. Həmin dəyişikliklərdən sonra, bir sıra media orqanları kimi, azadlıq.org saytına da Azərbaycandan giriş məhdudlaşdırılıb. Yerli məhkəmələr bunu qanunvericiliyə dəyişikliklər ilə əsaslandırıblar. Amma ötən il Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi bunu Avropa Konvensiyasının 10-cu (İfadə azadlığı) maddəsində nəzərdə tutulmuş hüququn pozuntusu sayıb.

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan hesab edir ki, ölkənin yeni konstitusiyaya ehtiyacı var.

O, bu barədə fevralın 19-da telemüraciəti zamanı bildirib.

Baş nazir yeni konstitusiyanın qəbulunun strateji məqsədinin erməniləri "dövlətsiz xalq" statusundan çıxararaq dövlətçilik fəlsəfəsinə sahib bir millətə çevirmək olduğunu bildirib.

Paşinyanın sözlərinə görə, yeni konstitusiyanın ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul edilməsi vacibdir, çünki "əvvəlki bütün konstitusiya referendumları, ən azı, ictimai rəydə ciddi legitimlik çatışmazlığından əziyyət çəkirdi".

Ədliyyə naziri istinadın çıxarılacağını istisna etmir

Yanvarda Ermənistanın ədliyyə naziri parlament seçkilərinə qədər yeni konstitusiyanın mətninin hazırlanacağını bildirib.

Ədliyyə naziri Surbuhi Qalyan Konstitusiyanın yeni mətninin preambulasından Müstəqillik Bəyannaməsinə istinadın çıxarılacağını istisna etməyib. Baxmayaraq ki, ölkənin Konstitusiya Məhkəməsi delimitasiya normalarının konstitusiyaya uyğunluğu məsələsinə baxarkən qeyd edib ki, Əsas Qanunun preambulası, habelə 1-ci, 3-cü və 203-cü maddələr dəyişməz müddəalardır.

"Hələlik bu məsələ ilə bağlı yekun qərarımız yoxdur. Amma bu ifadənin mətndə olub-olmamasından asılı olmayaraq real həyatımızda heç nə dəyişməyəcək", - nazir bildirib.

Ermənistan müxalifəti iddia edir ki, baş nazir N.Paşinyan rəsmi Bakının tələbini təmin etmək üçün Konstitusiyanı dəyişdirmək qərarına gəlib. Müxalifətin bəzi deputatları vətəndaşları yeni konstitusiyanı boykota çağırıblar.

"Bu qondarma konstitusiyanı boykot etmək lazımdır: boykot et, get, əleyhinə səs ver, amma Əliyevin tələbi keçməməlidir", - müxalifət deputatı Artur Xaçatryan deyib.

Konstitusiyanın dəyişdirilməsi məsələsi Bakının tələbindən sonra Ermənistan hökumətinin gündəliyinə daxil olub.

Azərbaycan Ermənistan Konstitusiyasının preambulasında bu ölkənin Müstəqillik Bəyannaməsinə istinadı problemli hesab edir, çünki bəyannamədə Qarabağın Ermənistanla birləşməsi qeyd olunur. Ötən il Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi Müstəqillik Bəyannaməsi ilə Konstitusiyanın məzmununun eyni olmadığı barədə qərar qəbul edib. Lakin rəsmi Bakı tələbini davam etdirib və bunu sülh razılaşması üçün şərtlərdən biri adlandırıb.

Xatırlatma

Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalar doğurmuş, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon işğal edilmişdi.

2020-ci il 44 günlük müharibə və 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağdakı əməliyyatlardan sonra Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa edib.

Tərəflər arasında 44 günlük müharibədən sonra həm Avropa İttifaqının və həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrılıqda aktiv sülh danışıqları aparılsa da, hələlik, yekun nəticə əldə etmək mümkün olmayıb. Bununla belə, həm Bakı, həm də Yerevan sülh sazişini imzalamaq niyyətində səmimi olduqlarını və artıq müqavilənin böyük hissəsinin razılaşdırıldığını deyirlər. Üstəlik, iki ölkə arasında son illər sərhəd məsələləri ilə bağlı birbaşa danışıqlar aparılır. Bu məsələdə də bir xeyli irəliləyiş əldə edildiyi vurğulanır.

Bu gün, fevralın 20-də Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Ukrayna xarici işlər nazirinin müavini Oleksandr Mişenkonu qəbul edib.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin ( XİN) məlumatına görə, görüşdə iki ölkə arasında mövcud əməkdaşlıq gündəliyinin aktual məsələləri, habelə regiondakı vəziyyət haqqında müzakirələr aparılıb.

"Tərəflər dövlətlərin suverenliyi, ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığına dair iki ölkə tərəfindən davamlı şəkildə nümayiş etdirilən mövqenin... vacibliyini vurğulayıblar", - məlumatda əlavə edilib.

XİN habelə bildirir ki, eyni gündə onlar arasında siyasi məsləhətləşmələr olub: "Siyasi məsləhətləşmələrə Azərbaycan tərəfindən nazir müavini Samir Şərifov, Ukrayna tərəfindən isə Oleksandr Mişenko rəhbərlik edib".

Xatırlatma

2022-ci il fevralın 24-də Rusiya Ukraynaya yenidən təcavüzə başlayıb. Doqquz il əvvəl də Rusiya Ukraynanın bir hissəsini-Krımı tutmuşdu. Onda Rusiyaya sanksiyalar tətbiq edilməyə başlanmışdı. Yeni müharibədən sonra Qərb və dünyanın bir sıra ölkələri Rusiyaya sanksiyaları genişləndirib. Amma Azərbaycan bu sanksiyalara qoşulmur. Bununla belə, Ukraynaya humanitar yardım göstərdiyini və onun ərazi bütövlüyünü tanıdığını açıqlayıb.

Başqa tərəfdən, 2022-ci il fevralın 22-də Moskvada "Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannamə" də imzalanıb. Bu sənəddə iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi və daha bir çox sahələrdə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsindən bəhs olunur.

Hüquq-mühafizə orqanlarının məktublarına və qərarlarına əsasən 57 təşkilatda yoxlamalar aparılıb, 13 milyon 331 min manat artıq, əsassız ödənişlər aşkar edilib.

Bu məlumat Maliyyə Nazirliyinin Dövlət Maliyyə Nəzarəti Xidmətinin 2024-cü il fəaliyyəti ilə bağlı açıqlamasında yer alıb.

Xidmət bildirir ki, yoxlama materialları aidiyyəti üzrə prokurorluq və hüquq-mühafizə orqanlarına göndərilib.

Əlavə edilir ki, ötən il həmçinin iş planına əsasən 38 (ümumilikdə 100) təşkilatda yoxlamalar aparılıb. Vurğulandığına görə, bu yoxlamalarla da 6 milyon 360 min manat artıq və əsassız ödənişlər müəyyən edilib: "5 milyon 146.6 min manat hissəsinin təqsirkar şəxslər tərəfindən dövlət büdcəsinə ödənilməklə, habelə iş və xidmətlərin yerinə yetirilməsi yolu ilə bərpası təmin edilib. Həmin nəzarət obyektlərindən iki təşkilat üzrə aşkar olunmuş 1 milyon 213.5 min manat məbləğində nöqsanlara hüquqi qiymət verilməsi üçün yoxlama materialları Azərbaycan Baş Prokurorluğuna göndərilib".

Habelə bildirilir ki, dövlət büdcəsindən və büdcədənkənar dövlət fondlarından maliyyələşdirilən təşkilatların maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətində maliyyə qaydalarının pozulmasına görə 45 vəzifəli şəxsə 40.6 min manat cərimələr tətbiq edilib, həmin cərimələrin dövlət büdcəsinə ödənilməsi təmin edilib.

Məlumatda qurum və vəzifəli şəxslərin adları çəkilmir.

Dövlət Maliyyə Nəzarəti Xidməti bundan əvvəlki illərdə də oxşar açıqlamalarla çıxış edib. Amma müstəqil ekspertlər hesab edirlər ki, dövlət büdcəsindən maliyyələşən qurumlarda maliyyə pozuntuları ilə bağlı adekvat araşdırmalar aparılmır. Onların fikrincə, yoxlama və araşdırmalarda, əsasən, kiçik vəzifəli şəxslər cəzalandırılır, iri korrupsiya halları əhatə edilmir.

Norveç Helsinki Komitəsi 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü ərəfəsində humanitar jest olaraq Azərbaycan hökumətini həbsdə olan səkkiz qadın jurnalisti girov əvəzində və ya şərti azadlığa buraxmağa çağırıb.

İnsan haqları təşkilatı bildirib ki, Azərbaycan hökuməti tənqidçilərinə qarşı əsassız və cəza məqsədli cinayət ittihamları irəli sürür, ölkədə insan haqları ilə bağlı böhran vəziyyətində "ön cərgədə dayanan" qadın jurnalistlər bunun ağır bədəlini ödəyiblər: "Azərbaycan səkkiz qadın jurnalisti fəaliyyətinə görə həbs edərək misli görünməmiş bir basqıya imza atılıb. Basqınlar, həbslər və əsassız ittihamlarla keçirilən məhkəmə prosesləri təhlükəli bir norma halına gəlib. Ölkənin müstəqillik tarixində heç vaxt bu qədər qadın jurnalist sərt cəzalandırılmayıb. Azərbaycanda müstəqil jurnalistika, xüsusilə qadınlar üçün heç vaxt asan olmayıb".

Bəyanatda vurğulanır ki, həbsdə olan qadın jurnalistlərin bəzilərinin ciddi sağlamlıq problemləri var və onlar təcili tibbi yardıma ehtiyac duyurlar. "Məhkəmə istintaqı zamanı saxlandıqları şərait səbəbindən həyatları təhlükə altındadır. Təhlükəsiz olmayan həbsxana şəraiti, adekvat tibbi xidmətə çıxışın çətinliyi onların sağlamlığı və rifahı üçün ciddi risklər yaradır. Onların bəziləri ailə üzvlərinə baxan əsas şəxslər, analar, ailənin yeganə qazanc təminatçısıdır və ailə məsuliyyəti daşıyırlar".

"Bu mühüm günün (8 Mart) yaxınlaşması ilə Azərbaycan hökuməti öz hərəkətlərini söylədikləri ilə uyğunlaşdırmaq fürsəti əldə edir... Azərbaycanın beynəlxalq tərəfdaşları da bu fürsəti dəyərləndirərək humanitar əsaslarla onların azadlığa buraxılması üçün səylərini gücləndirməli və Beynəlxalq Qadınlar Gününün həqiqi ruhunu dəstəkləməlidirlər", - Norveç Helsinki Komitəsi bəyanatında bildirilir.

Xatırlatma

Ümumilikdə 2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər. Sonradan onlardan bir çoxunun ittihamı ağırlaşdırılıb.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 300-dən çox siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Amma beynəlxalq insan haqları qurumları da hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə çağırır.

ABŞ prezidenti Donald Tramp USAID-in fəaliyyətinin dayandırılması ilə bağlı səsləndirilən tənqidlərə baxmayaraq, milyarder işadamı İlon Maskı öz administrasiyasında Dövlət İdarəetməsinin Səmərəliliyi Departamentinin (DOGE) rəhbəri təyin etmə qərarını müdafiə edib.

Tramp yanvarın 24-də ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin (USAID) fəaliyyətini məhdudlaşdırıb və üç ay müddətinə ABŞ-nin xaricə yardımlarını dayandırıb.

Tramp və Mask fevralın 18-də "Fox News"da yayımlanan ilk birgə televiziya müsahibəsində bu addımı müzakirə ediblər. Tramp USAID-in maliyyəsini dondurmaq qərarını əvvəlki Bayden administrasiyasının çox xərcləməsi, bu xərclər arasında Birləşmiş Ştatların maraqlarına xidmət etməyən xarici yardımların olması və büdcə kəsirinin artması ilə əlaqələndirib.

Müsahibə daha çox Trampın dünyanın ən zəngin adamı Mask ilə münasibətinə və niyə onu DOGE-yə rəhbər təyin etməsinə fokuslanıb.

"Bir çox işadamını tanıyıram, amma onların hamısı mütləq yaxşı insanlar deyil", –Tramp bildirib. O deyib ki, Mask ölkənin yaxşı vəziyyətdə olmasını istəyən "böyük" insandır.

Prezidentin sözlərinə görə, DOGE hökumət israfçılığını, saxtakarlığı və sui-istifadəni aradan qaldırıb, amerikalı vergiödəyicilərin milyonlarla dollarını xilas edib.

Trampın yanvarda baş tutan andiçmə mərasimindən bəri DOGE hər bir nazirlikdə yoxlamalar apararaq federal hökumətin ölçüsünü kiçiltmək və xərcləri azaltmaq məqsədilə minlərlə hökumət işçisini işdən çıxarıb.

"Məqsəd kəsirdən bir trilyon dollar çıxarmağa çalışmaqdır" deyən Mask Trampın hakimiyyətə gəldiyi zaman iki trilyon dollarlıq büdcə kəsiri ilə üzləşdiyini iddia edib.

Tramp müsahibədə bildirib ki, Mask ondan öz şirkətləri üçün – xüsusən ABŞ hökuməti ilə bir neçə müqaviləsi olan "SpaceX" və elektrikli avtomobillərin təşviqi məqsədilə ABŞ subsidiyalarından faydalanan "Tesla" üçün heç nə xahiş etməyib.

Mask isə əgər öz şirkətləri ilə əlaqəli bir vəziyyətlə üzləşsə, özünü bu məsələdən kənarlaşdıracağını bildirib. Tramp isə əlavə edib: "Əgər bir münaqişə yaranarsa, o, bu məsələyə qarışmayacaq".

Həbsdə olan media eksperti Ələsgər Məmmədli təsisçisi olduğu "Toplum" İnternet Televiziyası ilə bağlı açılmış cinayət işinin istintaq materialları ilə tanış olub və "məhkəmədə azacıq ədalət olacağı təqdirdə bütün ittihamları puç edəcəyinə inanır".

Bunu fevralın 18-də Ə.Məmmədli ilə telefonda danışan qardaşı Nəsimi Məmmədli bildirib: "Ələsgər bəy bildirdi ki, 11 aydan çoxdur davam edən istintaq yekunlaşıb. Həbsinin qanunsuz olmasına etiraz əlaməti olaraq bu müddət ərzində heç bir ifadə verməyib".

Qardaşının sözlərinə görə, hər biri 300 vərəqdən ibarət olmaqla 23 cild qovluq, əlavə qeydlər və ifadələrlə birlikdə ümumilikdə 10 min səhifədən çox istintaq materialları ilə tanış olmaq üçün beş gün sərf edib.

"Deməsinə görə, 50 nəfərdən çox şəxs istintaqa çağrılıb və dindirilib. Bütün ifadələrlə tanışdır. İstintaq materiallarının özü ilə bağlı hissələrindən və prosessual pozuntulardan ibarət 21 qeyd götürüb. Hər biri ilə bağlı əminliklə bildirdi ki, onun həbsdə saxlanması tamamilə qanunsuzdur", - N.Məmmədli bildirib.

Bu fikirlərə istintaqı aparan Daxili İşlər Nazirliyi və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

19 dekabr

'Həbsxanada Ələsgər Məmmədlinin səhhəti pisləşib'

Vəkil Fəxrəddin Mehdiyev dekabrın 18-də Bakı İstintaq təcridxanasında "Toplum" İnternet Televiziyasının hüquqi təsisçisi Ələsgər Məmmədli ilə görüşüb.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna Ə.Məmmədlinin qardaşı Nəsimi Məmmədli bildirib: "Ələsgər bəy halsız olub. Bədəninin müxtəlif nahiyələrində ağrılardan şikayətlənib. Təcridxanada götürülən qan analizlərinin və ultrasəs müayinəsinin nəticəsi də narahatlığını artırıb. Ödündə qatılaşma, böyrəyində daş var. Qan təzyiqi qeyri-sabitdir. Fasiləsiz baş ağrısından və yuxusuzluqdan əziyyət çəkir. Qalxanabənzər vəzindəki şiş boğulma hissini artırıb".

N.Məmmədlinin əlavə etməsinə görə, Ə.Məmmədlinin təcili cərrahi əməliyyat olunması lazımdır, son günlər ürəyində də problemlər yaranıb.

"10 aydır həbsxanadadır. Qanunsuz həbs edilməsi bir yana, xəstəliklərinin müalicəsi üçün ev dustaqlığına da buraxmırlar. Təəssüf ki, ölkədə məhkəmə-hüquq sistemi təqsirsiz insanların cəzalandırılması alətinə çevrilib", - daha sonra o vurğulayıb.

Ə.Məmmədlinin yaxınları bundan əvvəl də bir neçə dəfə onun səhhəti ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə ediblər.

Bu açıqlamaya, hələlik, Penitensiar Xidmət və ya başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Ə.Məmmədli bu il martın 8-də həbs olunub. Xətai rayon Məhkəməsi onun barəsində 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçib. Daha sonra qətimkan tədbirinin müddəti uzadılıb.

Ə.Məmmədli Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2 (qaçaqmalçılıq - qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ittiham olunur. O, özünü təqsirli bilmir və həbsini peşə fəaliyyəti ilə əlaqələndirir.

Xatırlatma

Ümumilikdə ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30-a yaxın jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər. Sonradan onlardan bəzilərinin ittihamı hətta ağırlaşdırılıb.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təqribən 330 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) keçmiş Milli Televiziya və Radio Şurasının 2010-cu ildə "Obyektiv Radio"ya yayım hüququ verməkdən imtina etməsini ifadə azadlığının pozuntusu kimi dəyərləndirib.

""Obyektiv" Televiziya və Radio Yayım Şirkəti və başqaları Azərbaycana qarşı" işinin detallarına görə, ərizəçilər – "Obyektiv Radio", onun təsisçiləri Mehman Əliyev və Emin Hüseynov, habelə "Alternativ Radio"nun təsisçisi Rəsul Cəfərov 2010-cu ildə 103.3 FM radio tezliyi üzrə yayım lisenziyası üçün tenderə qatılıblar.

Keçmiş Milli Televiziya və Radio Şurasının (MTRŞ) keçirdiyi tenderin qalibi isə "Golden Prince LLC" şirkəti ("Azad Xəbər" radiosu) elan olunub.

Tenderin nəticələri ilə razılaşmayan ərizəçilər yerli məhkəmələrə üz tutaraq MTRŞ-ni inhisarçılıq və müstəqil mediaya qərəzlilikdə günahlandırıb nəticələrin ləğvini istəsələr də, onların şikayətləri təmin edilməyib.

Ərizəçilər Strasburq Məhkəməsi qarşısında iddia ediblər ki, MTRŞ-nin qərarı onların ifadə azadlığına özbaşına müdaxilə təşkil edib. Onlar bunu "qüsurlu prosedur", "şəffaflıq və məntiqi əsaslandırmanın olmaması" ilə izah ediblər.

Məhkəmə işinin kommunikasiyası zamanı R.Cəfərov və hökumət dostca razılaşma əldə ediblər. Razılaşmaya əsasən, Cəfərov ərizəsini geri götürməyi, hökumət isə ona 3 min avro kompensasiya ödəməyi öhdəsinə götürüb.

Digər ərizəçilər – "Obyektiv Radio", onun təsisçiləri M.Əliyev və E.Hüseynov isə şikayətlərini davam etdiriblər.

AİHM fevralın 18-də açıqladığı qərarında ərizəçilərə münasibətdə ifadə azadlığının pozuntusunu tanıyıb. Qərara əsasən, hökumət ərizəçilərə mənəvi zərərə görə 4 min 500 avro, xərclərə görə isə 2 min avro məbləğində kompensasiya ödəməlidir.

Milli Televiziya və Radio Şurası (MTRŞ) 2002-ci ildə təsis edilib. Daha sonra onun əsasında Azərbaycan Audiovizual Şurası yaradılıb.

Yanvarda İranın cənub-şərqində saxlanılmış britaniyalı cütlük casusluqda ittiham edilir və Qərb kəşfiyyat xidmətləri ilə əlaqədə olmaqda günahlandırılır.

İranın ədliyyə qurumunun sözçüsü Əsgər Cahangir fevralın 18-də bildirib ki, "iki Britaniya vətəndaşı casusluq ittihamı ilə həbs edilib". Onun sözlərinə görə, Kirman vilayətində saxlanılan bu cütlüyün düşmən və Qərb ölkələrinin kəşfiyyat xidmətlərinə bağlı gizli qurumlarla əməkdaşlıq etdiyi müəyyənləşib.

İran tərəfi bildirib ki, "şəxslər turist adı altında İrana daxil olub və araşdırma aparmaq adı altında ölkənin müxtəlif bölgələrində məlumat toplayıblar".

Ötən həftə Britaniya mətbuatı İranda saxlanılan britaniyalı cütlüyün adlarını açıqlamışdı. Onlar 50 yaşlarında olan Kreyq və Lindsi Formandır.

Britaniyalı cütlük ötən il dekabrın 30-da Ermənistandan İrana keçib. Dünya üzrə motosiklet səyahətinin bir hissəsi kimi onlar İranda cəmi beş gün qalmağı planlaşdırıbmış.

Böyük Britaniya Xarici İşlər Nazirliyi britaniyalı vətəndaşlara İrana səyahət etməmələrini tövsiyə edir.

"Təkcə Britaniya pasportunun olması və ya Birləşmiş Krallıqla əlaqələr İran hakimiyyətinə sizi həbs etmək üçün kifayət qədər səbəb verə bilər", - XİN-in rəsmi xəbərdarlığında bildirilir.

Prezident İlham Əliyev yenidən Milli Olimpiya Komitəsinin (MOK) prezidenti seçilib.

Bu gün, fevralın 18-də MOK-un IX Hesabat-seçki baş məclisi keçirilib. Orada dövlət başçısı İlham Əliyev növbəti 4 il müddətinə qurumun rəhbəri seçilib.

Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi 1992-ci ildə yaradılıb.

İ.Əliyev ilk dəfə 28 il öncə, 1997-ci il iyulun 31-də Milli Olimpiya Komitəsinin rəhbəri seçilib. O, o vaxtdan bəri bu postu tutur. Həmin vaxt ölkəyə onun atası Heydər Əliyev rəhbərlik edirdi. İ.Əliyev az sonra Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin birinci vitse-prezidenti postuna da gətirilmişdi. O, 2003-cü ildən isə ölkəyə rəhbərlik edir.

Rusiya tərəfi fevralın 7-də Moskvada narkotik ittihamı ilə saxlanılmış ABŞ vətəndaşı Kalob Bayersi azad edib. Fevralın 17-si gecə saatlarda açıqlanan bu addım Səudiyyə Ərəbistanındakı danışıqlar ərəfəsində ABŞ-Rusiya gərginliyini azaltmağa yönəlmiş növbəti cəhd kimi görünür. Bu, eyni zamanda, Vaşinqtonun Ukraynada müharibənin dayandırılmasına dair diplomatik səylərini gücləndirdiyi bir vaxta təsadüf edir.

"The New York Times" Kreml rəsmisinə istinadən yazır ki, qarşıdakı danışıqlar ikitərəfli münasibətləri yaxşılaşdırmağa yönəlib, "bu səbəbdən bəzi hadisələr bu kontekstdə dəyərləndirilə bilər".

"The Associated Press"in məlumatına görə, Bayersin nümayəndələri onun hazırda ABŞ səfirliyində olduğunu və vətəninə qayıtmağı gözlədiyini bildiriblər. Qeyd olunub ki, o, məhbus mübadiləsi çərçivəsində deyil, birbaşa azadlığa buraxılıb.

Gömrük xidmətinin əməkdaşları Moskva hava limanında 28 yaşlı Bayersin baqajında çətənə tərkibli marmelad aşkar etdiklərini bildirdikdən sonra Rusiya məhkəməsi onun narkotik qaçaqmalçılığı ittihamı ilə həbsdə saxlanılmasına qərar verib. Məhkəmənin Telegram paylaşımına görə, ona qarşı irəli sürülən ittiham üzrə 7 ilə qədər həbs cəzası nəzərdə tutulur.

Azər Qasımov Azərbaycan Prezidentinin Mətbuat katibi vəzifəsindən azad edilib.

Bununla bağlı bu gün, fevralın 17-də prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb.

58 yaşlı A.Qasımov 2004-cü ildən sözügedən vəzifəni tuturdu.

O, daha əvvəl isə Milli Məclis Aparatının Beynəlxalq münasibətlər şöbəsinin müdiri olub.

Bir çox kütləvi informasiya vasitələrinin (KİV) təmsilçiləri Azərbaycanda, bir qayda olaraq, əksər dövlət qurumun mətbuat xidmətləri kimi, Prezidentin Mətbuat xidməti ilə də əlaqə saxlamağın çətinliyindən şikayətlənirlər. Şikayətlərə görə, onlar KİV-lərə lazımı qədər açıq deyillər. Amma onların özləri belə fikirləri qəbul etmirlər.

Bu il Həcc ziyarətində qiymətdə artım, kvotada isə azalma var.

Qafqaz Müsəlmanları İdarəsindən (QMİ) yayılan məlumata görə, bir nəfər üçün ziyarət paketinin qiyməti 5 min 950 ABŞ dolları təşkil edir. Ziyarət vahid formada təşkil olunacaq və hava nəqliyyatı ilə həyata keçiriləcək.

İdarə ötən il bildirmişdi ki, bir nəfər üçün ziyarət paketinin qiyməti 5 min 850 ABŞ dollarıdır.

Ümumiyyətlə, son altı ildə ziyarətin qiyməti 1 min 400 dollardan çox artıb.

APA-nın xəbərinə görə isə, QMİ Xarici əlaqələr şöbəsindən onlara bildirilib ki, kvotanın sayı dəqiq təyin edilməyib: "Keçən ilə nəzərən bu il kvota az nəzərdə tutulub".

Azərbaycanda Həcc ziyarətini QMİ təşkil edir. Son illər Azərbaycanda zəvvarların sayında azalma, qiymətdə bahalaşma var.

Söhbət Səudiyyə Ərəbistanının Məkkə şəhərində Kəbənin ziyarətindən gedir.

Rusiyaya məxsus pilotsuz uçuş aparatı Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasındakı struktura (AES) zərbə endirib.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski fevralın 14-də bildirib ki, Rusiya qüvvələrinə məxsus dron Çernobıl AES-dəki qoruyucu sarkofaqa (beton izolyasiya örtüyü) zərbə endirib və onu "əhəmiyyətli dərəcədə" zədələyib. Lakin AES-də radiasiya səviyyəsində dəyişiklik qeydə alınmayıb.

Zelenski qeyd edib ki, zərbə nəticəsində zədələnən beton sarkofaq Çernobılın dağılmaqda olan dördüncü reaktorunun üzərini örtürdü. O, Rusiyanı belə hücumun mümkün nəticələrinə "tamamilə" etinasız yanaşmaqda ittiham edib.

Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (BAEA) zədələnməni təsdiqləyib.

Zelenski hücumu "bütün dünyaya terror təhdidi" kimi xarakterizə edib.

Zelenskinin bəyanatı ABŞ prezidenti Donald Trampın müharibəni dayandırmaq üçün rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə danışıqlar aparması səyləri fonunda verilib.

Zelenski bildirib ki, Rusiya hər gecə Ukraynanın infrastrukturuna və şəhərlərinə belə hücumlar həyata keçirir. O, Putini danışıqlara hazırlaşmamaqda ittiham edib.

"O, dünyanı aldatmağa davam etməyə hazırlaşır", – Zelenski vurğulayıb.

Avropa İttifaqının Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Kaya Kallas da hadisəyə münasibət bildirib.

Aİ-nin baş diplomatı X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında Rusiyanı Çernobıl nüvə obyektinə yenidən "məsuliyyətsiz şəkildə" hücumda günahlandırıb.

"Mülki nüvə obyektlərinə edilən belə hücumlar yolverilməzdir. Bu, bir daha sübut edir ki, Rusiya sülh axtarmır", - Aİ rəsmisi vurğulayıb.

"Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında" Qanunun tələblərinin pozulmasına görə toplanan cərimələrin 50 faizi hərbi qulluqçuların aylıq vəzifə maaşlarına əlavə ediləcək.

Bu, Milli Məclisin bu gün, fevralın 14-də keçirilən iclasında müzakirəyə çıxarılan "Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında" Qanuna təklif edilən dəyişiklikdə əksini tapıb.

Qanun layihəsi səsverməyə çıxarılaraq birinci oxunuşda qəbul edilib.

Belə hal Azərbaycanda birinci dəfə deyil ki, həyata keçirilir. Bundan əvvəlki illərdə də müxtəlif sahələr üzrə toplanan cərimələrin müəyyən qisminin həmin sahələrdə çalışan qulluqçuların əmək haqlarına əlavə edildiyi açıqlanıb. Onlardan biri də yol polis əməkdaşları olub.

Son illər Azərbaycanda cərimə və rüsumların məbləği də, bir qayda olaraq, artırılır.

Yeri gəlmişkən, Milli Məclisdə fevralın 14-də müzakirəyə çıxarılan İnzibati Xətalar Məcəlləsinə və "Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında" Qanuna təklif edilən dəyişikliklərdə də bir sıra məsələlərlə bağlı cərimələrin, əsasən, 50 faiz artırılması nəzərdə tutulur.

Amma ildə vətəndaşların ödədiyi cərimələrin ümumi məbləği açıqlanmır. Bununla belə, ötən ilin sonunda maliyyə naziri bildirmişdi ki, büdcə təşkilatlarından 840 milyon manat daxil olma proqnozlaşdırılır: "Bunların əksəriyyəti cərimələrdir. Əsas vəsait bir neçə qurumun payına düşür. Birinci yerdə Daxil İşlər Nazirliyidir, ən çox cərimə onlardan daxil olur. İkinci yerdə İqtisadiyyat Nazirliyi gəlir. Bu nazirliyin tərkibində də bir çox qurumlardan cərimələr büdcəyə daxil olur. Dövlət Gömrük Komitəsinin, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin və Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin burada payı var".

Lakin bəzi müstəqil ekspertlər cərimələrin bir hissəsinin vəzifə maaşlarına əlavə edilməsini düzgün saymırlar. Onların fikrincə, bu, əsassız şəkildə vətəndaşların cərimələnməsinə yol aça bilər. Üstəlik, onlar düşünür ki, bu, hökumətin əməkhaqqı siyasətində balansın pozulmasına gətirib çıxarır.

"Human Rights Watch" (HRW) beynəlxalq insan haqları təşkilatı fevralın 14-də yaydığı məlumatda bildirib ki, İran hakimiyyəti 2024-cü ilin oktyabrından etibarən azı 24 türk (azərbaycanlı) fəala ağır həbs cəzaları verib.

Tehran Apellyasiya Məhkəməsinin 36 nömrəli şöbəsi Tehranın İslam İnqilab Məhkəməsinin 15-ci şöbəsinin hakimi Əbolqasem Salavatinin çıxardığı hökmü qüvvədə saxlayaraq, 10 türk (azərbaycanlı) fəala qarşı sərt həbs cəzalarını təsdiqləyib. Onlar "dövlət əleyhinə təbliğat", "milli təhlükəsizliyə qarşı fəaliyyət məqsədilə toplaşma və əlbir olmaq" və "casusluq" ittihamları ilə məhkum ediliblər. Verilən həbs cəzalarının müddəti 3 ildən 14 ilə qədər dəyişir.

"İran hakimiyyəti vətəndaş cəmiyyətini və etnik azlıqları susdurmaq üçün sistemli şəkildə əsassız ittihamlar irəli sürür və ağır həbs cəzaları tətbiq edir. Bu repressiyalar vətəndaş cəmiyyətini əzmək və etnik azlıqların fundamental hüquqlarını tələb etməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyır", – "Human Rights Watch"un İran üzrə tədqiqatçısı Nahid Naqşbəndi bildirib.

10 azərbaycanlı aktivistin işi üzrə məhkəmə qərarına əsasən, Ayaz Seifxah 14 il, Araz Aman Zeynabad və Baqir Hacızadə Məzrə 13 il, Kərəm Mərdanə Müstəlibəyli 11 il, Tahir Nəqəvi və Mürtəza Pərvin Coda 6 il, Salar Tahir Əfşar, Fatimə Atəş Xiyavi və Səid Minai Qışlaq 5 il, Həsən İbrahimi isə 3 il həbs cəzasına məhkum edilib.

Məlumatlı bir mənbə HRW-yə bildirib ki, hakimiyyət orqanları irəli sürülən ittihamları əsaslandırmaq üçün heç bir sübut təqdim etməyib və həmin şəxslərin əvvəlki fəaliyyətləri əsas gətirilib. Vəkil Tahir Nəqəvinin işi üzrə hakimiyyət orqanları əlavə olaraq onun 2022-ci il etirazları zamanı öldürülən və ya yaralanan etirazçıların ailə üzvlərini müdafiə etməsini də sənədləşdirib.

Evin həbsxanasında saxlanılan T.Nəqəviyə tibbi yardım göstərilməkdən imtina edilib. Məlumatlı bir mənbə deyib ki, T.Nəqəvi ciddi sağlamlıq problemlərindən əziyyət çəkir və "hətta həbsxana klinikası onun üçün ixtisaslaşmış tibbi yardım tövsiyə etsə də, hakimiyyət bu tövsiyələri yerinə yetirməkdən imtina edir".

Başqa bir iş üzrə Təbrizin İslam İnqilab Məhkəməsinin 15-ci şöbəsi 13 fəalı son müdafiə üçün çağırıb. Mənbələr bildirib ki, bu fəallar 2023-cü ilin sentyabr və noyabr ayları arasında həbs edilib və günlərlə təkadamlıq hücrələrdə saxlanılıb, burada onlara etiraf etmək üçün psixoloji təzyiq göstərilib.

Bu fəallar Araz İbrahimnejad, Davud Şiri, Mehrdad Qadiri, Yürüş Mehrəlibəyli, Hamid Yeganəpur, Məhəmmədrza Müvəhhid, Əmirhüseyn Ağayi, Əli Babayi, Cavad Sudbər, Mürtəza Nurməhəmmədi, Hüseyn Azadi, Nasir Razmcu və İbrahim Əvəzzadədir. Onlara "müxalifət qrupuna üzvlük" və "ölkə əleyhinə qəsdçilik" ittihamları irəli sürülüb.

2024-cü il oktyabrın 1-də Tehranın İslam İnqilab Məhkəməsinin 15-ci şöbəsi vəkil Seyid Məhəmməd Rza Fəqihiyi "milli təhlükəsizliyə qarşı cinayət törətmək məqsədilə sui-qəsd" ittihamı ilə 5 il həbs cəzasına və 2 il müddətinə vəkillik fəaliyyəti aparmaqdan məhrum edib. İttihamlar 2022-ci il İran ümummilli etirazları zamanı onun Tehranda İran Mərkəzi Vəkillər Birliyinin qarşısında keçirilən mitinqdə iştirakı və 2022-ci il etirazçıları ilə yanaşı, digər insan hüquqları müdafiəçilərini hüquqi olaraq müdafiə etməsi ilə bağlıdır. 2025-ci il yanvarın 21-də o, 5 illik həbs cəzasını çəkmək üçün Evin həbsxanasına köçürülüb.

"Human Rights Watch"un İran üzrə tədqiqatçısı N.Naqşbəndi bildirib ki, İran hakimiyyəti etnik və dini azlıqların hüquqlarını müdafiə edən hər kəsi hədəf alır, onları separatçılıqla günahlandırır və əsassız ittihamlarla cəzalandırır.

"Turan" İnformasiya Agentliyi fəaliyyətini dayandırıb. Bu barədə fevralın 13-də "Turan"ın direktoru Mehman Əliyev agentliyin kollektivi adından müraciətində bildirib. Vurğulayıb ki, 30 ildən artıq bir müddətdə "Turan" müstəqil jurnalistikanın dayağı olub, siyasi və iqtisadi qeyri-sabitlik şəraitində obyektiv, etibarlı xəbərlər təqdim edib: "1990-cı ildə - Sovet İttifaqının son günlərində yaradılan agentliyimiz keçid dövrünün çətinliklərindən, müharibə və islahatlar dövrlərindən keçərək ictimai maraqları qorumağa sadiq qalıb".

O əlavə edib ki, indi qaçılmaz bir reallıqla üzləşiblər: "Daimi maliyyə çətinlikləri səbəbindən informasiya fəaliyyətimizi hazırkı formatda davam etdirmək mümkün deyil. ...bizi uzun illər təqib edən maliyyə çətinlikləri, nəhayət, agentliyin fəaliyyətini mövcud formatda dayandırmaq barədə ağır qərar qəbul etməyə məcbur etdi".

Amma M.Əliyevin sözlərinə görə, bu, onların missiyalarının sonu deyil: "Əksinə, yeni bir inkişaf mərhələsidir. İnformasiya məkanı sürətlə dəyişir və biz də bu dəyişikliklərə uyğunlaşmağın vacibliyini anlayırıq. Qarşıdakı aylarda biz xəbər yayımı ilə yanaşı, dünyanın, regionun və ölkəmizin proseslərini təhlil edən, əsas problemləri müəyyən edib həll yolları göstərən yeni bir format üzərində işləyəcəyik. Müasir jurnalistikanın gələcəyi təkcə xəbər vermək deyil, həm də ictimai rəyi formalaşdırmaqdır".

Bəs "Turan"ın yeni formatda oxucularla görüşü nə vaxt gerçəkləşəcək? M.Əliyev AzadlıqRadiosuna açıqlamasında dəqiq vaxt söyləməyib.

O, təzyiqlərlə bağlı suala isə belə cavab verib: "Medianın iqtisadi dayaqlarının vurulması özü-özlüyündə siyasi təzyiqdir".

"Turan" İA 1990-cı ildə, SSRİ-nin süqutundan bir il öncə yaradılmışdı. Azərbaycan onda hələ SSRİ tərkibində müttəfiq respublikalardan biri idi. 1990-cı illər Azərbaycanda yenidən müstəqil medianın yaranma dövrü kimi dəyərləndirilir.

Moldova hökumətinin qərarı ilə ölkədəki Rusiya Elm və Mədəniyyət Mərkəzi (Rus Evi) bağlanacaq. Fevralın 13-də Moldova Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) mətbuat xidmətinin yaydığı məlumatda bildirilib ki, müvafiq qərar Rusiyanın hücum təyinatlı pilotsuz uçuş aparatının ölkənin hava məkanını pozmasına cavab olaraq qəbul edilib.

Moldova XİN 1998-ci ildə imzalanmış mədəniyyət mərkəzlərinin yaradılması və fəaliyyəti haqqında Moldova-Rusiya hökumətlərarası sazişini birtərəfli qaydada denonsasiya etmək qərarına gəlib. "Müqavilənin ləğvi proseduru başa çatdıqdan sonra Rusiya Mədəniyyət Mərkəzi ölkəmizdə fəaliyyətini dayandıracaq", - XİN-in bəyanatında deyilir.

Daha əvvəl Moldova prezidenti Maya Sandu bildirib ki, Rusiyaya məxsus dronların Ukraynanın Odessa vilayətinə hücumu zamanı onlardan ikisi Moldova ərazisinə daxil olub və partlayıb. Partlayış nəticəsində ölən və yaralananlar olmayıb.

Bu gün, fevralın 13-də Rusiya səfiri Oleq Ozerov təcili Moldova XİN-ə çağırılıb. Ona pilotsuz uçuş aparatının qalıqları göstərilib.

Buna da bax:

Rusiyalı deputatın Azərbaycana girişinə qadağa qoyuldu

Fevralın 12-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsində "MeydanTV işi" üzrə həbs olunmuş jurnalist Ramin Cəbrayılzadənin (Deko) şikayəti ilə bağlı məhkəmə prosesi keçirilib.

Müdafiə tərəfi R.Dekonun həbsinin ev dustaqlığı ilə əvəzlənməsi ilə bağlı vəsatətin təmin olunmaması qərarından apellyasiya şikayəti vermişdi.

Bu barədə vəkil Nemət Kərimli məlumat verib. O qeyd edib ki, məhkəmə şikayəti təmin etməyib: "Prosesdə Ramin Deko heç bir cinayət törətmədiyini, öz jurnalist fəaliyyətinə görə həbs edildiyini deyib".

4 fevral

Ramin Deko da evə buraxılmadı

Fevralın 4-də Xətai rayon Məhkəməsində "MeydanTV işi" üzrə həbs edilən jurnalist Ramin Cəbrayılzadənin (Deko) ev dustaqlığına buraxılması ilə bağlı müdafiə tərəfinin vəsatətinə baxılıb.

Məhkəmə vəsatəti təmin etməyərək jurnalist haqqında qətimkan tədbirini dəyişməyib.

Müdafiə tərəfi qeyd edir ki, vəsatət üçün əsas istintaq hərəkətlərin aparılmaması olub.

"Həbs-qətimkan tədbirin özü də heç bir sübut, dəlil olmadan seçilib. Hazırda da heç bir istintaq hərəkəti aparılmır. Biz hesab edirik ki, belə olan halda Ramin Cəbrayılzadənin həbsdə qalması üçün heç bir əsas yoxdur. Təəssüf ki, məhkəmə vəsatətimizi təmin etməyib", - vəkil Nemət Kərimli vurğulayıb.

Vəkilin sözlərinə görə, məhkəmədə R.Deko həbsini jurnalist fəaliyyəti ilə əlaqələndirib.

R.Cəbrayılzadə ötən il dekabrın 6-da saxlanılıb. Həmin gün beş jurnalist - Aynur Elgünəş, Xəyalə Ağayeva, Aytac Tapdıq, Aysel Umudova, Natiq Cavadlı də saxlanılıb. Onların hər biri barəsində Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq — qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb və 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçilib.

30 yanvar

Aytac Əhmədovanın apellyasiya şikayəti təmin edilmədi

Yanvarın 30-da Bakı Apellyasiya Məhkəməsində "MeydanTV işi" üzrə həbs olunmuş jurnalist Aytac Əhmədovanın (Tapdıq) şikayətinə baxılıb.

Hakim Elbəyi Həsənovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə jurnalist barəsində seçilmiş həbs-qətimkan tədbirini ev dustaqlığı ilə əvəzlənməsi haqqında vəsatətin Xətai rayon Məhkəməsində təmin edilməməsi ilə bağlı qərardan şikayətə baxılıb.

Vəkil Cavad Cavadov bildirib ki, şikayət təmin edilməyib: "Aytac Tapdıq özü də məhkəmədə iştirak edib. O bildirdi ki, 10 ildən çoxdur MeydanTV ilə əməkdaşlıq edir və onun həbsi sırf jurnalist fəaliyyətinə görədir. Biz də hesab edirik ki, burada Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 18-ci (Hüquqlarla bağlı məhdudlaşdırmalardan istifadənin hədləri) maddəsinin pozuntusu açıq-aşkardır. Obyektiv əsaslar olsa da, istintaq və məhkəmələr onun barəsində həbslə bağlı olmayan qətimkan tədbiri seçmirlər".

Vəkil qeyd edib ki, məhkəmə qərarından Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə şikayət veriləcək.

24 yanvar

Jurnalist Aysel Umudova da evə buraxılmadı

"MeydanTV işi" üzrə həbs olunmuş jurnalist Aysel Umudova ev dustaqlığına buraxılmayıb.

Vəkil Aqil Layıc bildirib ki, A.Umudovanın ev dustaqlığına buraxılması ilə bağlı Xətai rayon Məhkəməsinə müraciət etmişdi və məhkəmə bu gün, yanvarın 24-də vəsatəti təmin etməyib: "Biz bilirdik ki, qərar belə olacaq. Sadəcə bu bir prosedurdur ki, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə müraciət etməyimiz üçün ondan keçməliyik".

Müdafiə tərəfindən bildirildiyinə görə, A.Umudova məhkəməyə heç vaxt istintaqdan yayınmadığını, şahidlərə təsir etmədiyini deyib, ona görə də onu həbsdə saxlamağa əsas yoxdur: "O şərləndiyini bildirib, həbsini jurnalistika fəaliyyətinə bağlayır".

23 yanvar

Məhkəmə jurnalist Aytac Tapdığı da ev dustaqlığına köçürməkdən imtina edib

Yanvarın 23-də Bakının Xətai rayon Məhkəməsi MeydanTV ilə əməkdaşlıq etdiyi bildirilən jurnalist Aytac Tapdıqın ev dustaqlığına köçürülməsi haqqında vəsatəti təmin etməyib. Bu barədə vəkil Cavad Cavadov bildirib.

Müdafiə tərəfi hesab edir ki, jurnalistin həbsdə saxlanması üçün əsas yoxdur, ona qarşı irəli sürülmüş qaçaqmalçılıq ittihamları uydurmadır.

A.Tapdıq özü jurnalist fəaliyyətinə görə təqib edildiyini bildirib. Müdafiə tərəfi jurnalisti ev dustaqlığına və ya girov əvəzində azadlığa buraxmağı xahiş edib. Lakin məhkəmə onu həbsdə saxlayıb.

17 yanvar

'MeydanTV işi' üzrə həbs olunan jurnalistlərin şikayəti təmin edilməyib

"Meydan" televiziyası ilə əməkdaşlıq etdiyi bildirilən jurnalistlərdən Aynur Qəmbərova (Elgünəş) və Natiq Cavadlının həbs-qətimkan tədbirinin ev dustaqlığı ilə əvəzlənməsi ilə bağlı vəsatəti təmin olunmayıb.

Vəkil Elçin Sadıqovun verdiyi məlumata görə, müdafiə tərəfindən verilmiş vəsatət yanvarın 17-də Xətai rayon Məhkəməsində baxılıb.

Vəkil qeyd edib ki, məhkəmədə A.Qəmbərova jurnalist fəaliyyətinə görə həbs olunduğunu deyib və həbsini siyasi motivli adlandırıb.

E.Sadıqov bildirib ki, məhkəmə qərarından apellyasiya şikayəti veriləcək.

Ötən il dekabrın 8-də Xətai rayon Məhkəməsində "MeydanTV işi" ilə bağlı saxlanılanların məhkəmə prosesi keçirilib. Məhkəmə Aynur Elgünəş (Qənbərova), Aytac Tapdıq (Əhmədova), Natiq Cavadlı, Xəyalə Ağayeva, Aysel Umudova, Ramin Cəbrayilzadə (Deko) və Ülvi‌ Tahirov barəsində 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçib. Onlar Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq, bir qrup şəxs tərəfindən əlbir törədildikdə) maddəsi‌ ilə ittiham olunurlar.

Jurnalistlərin hamısı "qaçaqmalçılıq" ittihamını rədd edib və cinayət işini jurnalist fəaliyyətləri ilə əlaqələndiriblər. Onlar dekabrın 6-da saxlanmışdılar.

Xatırlatma

Ümumilikdə 2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər. Sonradan onlardan bir çoxunun ittihamı ağırlaşdırılıb.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 300-dən çox siyasi məhbus var.

Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Ermənistan parlamenti "Ermənistanın Avropa İttifaqına daxil olması prosesinin başlanması haqqında" qanun layihəsini ilk oxunuşda qəbul edib.

Qanun layihəsinin lehinə 63 deputat, əleyhinə isə 7 deputat səs verib.

Hakim partiyanın deputatlarının fikrincə, "bu layihə Avropa İttifaqına üzvlük üçün müraciət deyil, Avropa İttifaqına mesajdır, siyasi iradənin ifadəsidir".

Lakin müxalif "Ermənistan" fraksiyasının deputatlarının fikrincə, layihə "seçkilər ərəfəsində biabırçı blef, daxili siyasi məqsədlər üçün həyata keçirilən xarici siyasi avantüradır".

"Ermənistan" fraksiyası səsvermədə iştirak etməyib.

23 yanvar

Paşinyan: Böyük ehtimalla parlament Aİ-yə üzvlük layihəsini qəbul edəcək

Ermənistan parlamentində "Avropa İttifaqına üzvlük prosesinin başlanması haqqında" qanunvericilik təşəbbüsü hələ müzakirəyə çıxarılmasa da, baş nazir Nikol Paşinyan bu qanunun qəbul olunacağına inandığını bildirib.

Davosda keçirilən Dünya İqtisadi Forumunda iştirak edən Ermənistan hökumət başçısı panel müzakirəsində bu haqda məlumat verib.

"Əslində bu, vətəndaş cəmiyyətinin təşəbbüsü idi. Onlar Ermənistanın Avropa İttifaqına üzvlük prosesinə başlamaqla bağlı qanun layihəsi təqdim etdilər. Hökumətimiz bunu təsdiqlədi və parlamentimizin bu qanunu qəbul edəcəyi ehtimalı çox yüksəkdir. Bu, hüquqi baxımdan o deməkdir ki, biz Avropa İttifaqına daha da yaxınlaşmaq prosesinə başlayırıq. Niyə Avropa İttifaqına yaxın olmaq istəyirik? Çünki biz demokratik bir ölkəyik", – baş nazir bildirib.

Yanvarın 9-da hökumət Ermənistanın Avropa İttifaqına qoşulma prosesinə başlamaq haqqında qanun layihəsini təsdiqləyib. Layihənin müəllifləri Qərbpərəst "Avroreferendum" partiyasının üzvləridir. Onlar qanun layihəsini parlamentə təqdim etmək üçün qanunla tələb olunan 50 mindən çox imza toplamışdılar.

Moskva elə həmin gün Ermənistan hökumətinin bu qərarına reaksiya verib. Rusiya baş nazirin müavini bu addımı Avrasiya İqtisadi İttifaqından çıxışın başlanğıcı kimi gördüklərini və bu vəziyyəti nəzərə alaraq Yerevana qarşı iqtisadi siyasət hazırlayacaqlarını bəyan edib.

Türkiyə və Türkmənistan türkmən təbii qazının Türkiyəyə nəqlinin asanlaşdırılmasına dair saziş imzalayıblar. "Reuters" xəbər verir ki, bunu fevralın 11-də Türkiyənin energetika naziri Alparslan Bayraktar bildirib.

Nazirin sözlərinə görə, Türkiyənin dövlətə məxsus boru kəməri operatoru BOTAŞ ilə Türkmənistanın "Turkmengaz" şirkəti arasında bağlanmış saziş qaz axınının martın 1-dən başlanmasını hədəfləyir.

Türkiyə ildə 50 milyard kubmetrdən çox qaz istehlak edir. Ölkə qaz tələbatını Rusiya, Azərbaycan və İrandan boru kəməri vasitəsilə nəql olunan qazla yanaşı, müxtəlif tədarükçülərdən mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) idxalı ilə qarşılayır.

"Uzun illər üzərində çalışdığımız bu anlaşma iki ölkə arasındakı strateji əməkdaşlığı daha da irəli aparacaq, eyni zamanda ölkəmizin və regionumuzun təbii qaz təchizatı təhlükəsizliyini gücləndirəcəyik", – nazir Bayraktar bəyanatında bildirib. O, daha əvvəl Türkiyənin Türkmənistandan illik 2 milyard kubmetr qaz ala biləcəyini bildirmişdi. Qazın İranın mövcud təbii qaz şəbəkəsi vasitəsilə nəql edilməsi gözlənilirdi.

Türkmənistan hökumətinin nümayəndəsi də ilkin mərhələdə ildə 2 milyard kubmetr qazın İran vasitəsilə tədarükünün mümkün olduğunu qeyd edib. O, həmçinin Türkmənistandan Azərbaycana və oradan Türkiyəyə qədər Xəzər dənizi dibindən qaz boru kəməri tikintisi ilə bağlı ayrıca layihənin də ölkələr arasında uzunmüddətli əməkdaşlıq çərçivəsində müzakirə olunduğunu bildirib.

Yeni saziş çərçivəsində tədarük ediləcək qazın həcmi və İran vasitəsilə tranzitin dəqiq şərtləri barədə ətraflı məlumat verilməyib.

Bu il sertifikatlaşdırmaya 22 min xarici dil müəllimi və ötən il uğur qazana bilməyən 4 min müəllim cəlb ediləcək.

Bunu fevralın 12-də Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin (MÜDTA) direktoru Eşqi Bağırov jurnalistlərə açıqlamasında deyib.

Onun sözlərinə görə, 65 minə yaxın sertifikasiyaya cəlb olunmuş müəllimlərdən 55 mini bunu uğurla başa çatdırıb və onların maaşına əlavələr edilib: "Təxminən 5 min müəllim isə sertifikasiyadan keçə bilmədiyi üçün onların əmək müqaviləsinə xitam verilib".

2024-2025-ci tədris ili üzrə müsabiqədə ümumilikdə 6 min 211 şəxs işə qəbul olunub. Hazırda Azərbaycanda 150 mindən çox müəllimin olduğu bildirilir.

Xatırlatma

Azərbaycanda müəllimlər üçün sertifikatlaşdırma 2021-ci ildən aparılır. O, iki mərhələdən (test və müsahibə) ibarətdir. Bu prosesdən keçən müəllimlərin maaşlarına 10-35 faiz əlavələr olunduğu bildirilib.

Elm və Təhsil Nazirliyindən ötən il bildirilmişdi ki, təkrar sertifikatlaşdırmada uğursuz olan müəllimlərin müraciətlərinin qəbulu aparılır. "Keçid balını toplamayan təhsilverənlərlə işin təşkili, onların sosial statuslarının mərhələli şəkildə qiymətləndirilməsi və alternativ iş imkanlarının araşdırılması məqsədilə komissiyalar yaradılıb", - deyə vurğulanırdı.